dinsdag 5 mei 2020

Exotische planten voor een winterharde tropische tuin in Nederland



Planten uit de tropen zullen het niet goed doen in ons gematigde, vochtige klimaat. Toch kun je een weelderig groen paradijs in je tuin creëren door planten te kiezen met een tropische uitstraling. Veel van deze planten komen uit berggebieden in Azië en Zuid-Amerika. Ook zijn er veel Japanse, Mexicaanse en Zuid-Afrikaanse planten die perfect kunnen overleven in ons klimaat.

Een exotische tuin bestaat grofweg uit drie categorieën planten. De feature plants zijn de planten die meteen opvallen, en daarmee de basis van de tuin vormen. Denk aan hoge palm- en bananenbomen. Dan hebben we de filler plants. Dit zijn wat hogere planten die mooi kunnen contrasteren met de feature plants, bijvoorbeeld door hun afwijkende kleur of bladvorm. Dan hebben we nog de spiller plants. Dat zijn kleine plantjes, zoals bodembedekkers, waarmee je je ontwerp helemaal af kunt maken.

De hogere planten kunnen beschutting en schaduw creëren, waardoor je kleine schaduwtolerante soorten eronder kunt laten groeien. Je kunt meer ruimte creëren door de lagere takken en bladeren van de hogere bomen en struiken te verwijderen.

Om ervoor te zorgen dat we een tuin hebben waar je het hele jaar door van kunt genieten, gaan we ons concentreren op winterharde, wintergroene soorten die goed gedijen in het Nederlandse klimaat. In deze post trappen we af met winterharde palmbomen.


Winterharde palmbomen

In een exotische tuin mogen palmbomen niet ontbreken. De Trachycarpus wagnerianus en de Trachycarpus fortunei hebben een lang bewezen staat van dienst in ons klimaat en zullen, mits goed geworteld, de strengste winters overleven.




Trachycarpus Fortunei (Chinese waaierpalm)
















De grote handvormige bladeren en de harige stam hebben een zeer exotische uitstraling. Je ziet deze palmen dan ook vaak langs de stranden in het Middellandse Zeegebied en bij de Italiaanse meren. De stam van de Fortunei groeit bij mij ongeveer 40 centimeter per jaar. Geef de palm voldoende ruimte. Ze worden uiteindelijk zo'n 10-20 meter hoog en de kroon kan 3 meter breed worden.

Herkomst: China, Japan, Myanmar, India

Vorsttolerantie: Goed (-17C)

Standplaats: Zon of halfschaduw

Aandachtspunten: Het blad van de Fortunei is windgevoelig. Verder een probleemloze palm in ons klimaat. is door meerdere gemeentes al in de openbare ruimte aangeplant.                                                                       
Winterbescherming: Geen


Trachycarpus Wagnerianus (Wagnerpalm)


De Trachycarpus Wagnerianus lijkt op de Trachycarpus Fortunei, maar deze palm blijft in alle opzichten kleiner. De maximale hoogte is ongeveer 9 meter, maar vooral de kroon is veel minder breed. Hierdoor is deze palm zeer geschikt voor kleinere borders. Ook zijn de bladeren veel stijver en daardoor veel minder gevoelig voor de wind. De stam van de Wagnerianus groeit bij mij ongeveer 30 centimeter per jaar.

Herkomst: Japan

Vorsttolerantie: Goed (-17C)

Standplaats: Zon of halfschaduw

Aandachtspunten: Geen. Dit is een probleemloze palm in het Nederlandse klimaat.

Winterbescherming: Geen


Sabal Texensis (Brazoria Palmetto)



De Sabal Texensis (of Sabal Brazoriensis) is een zeer winterharde palm afkomstig uit Texas. Ze vormen op den duur een kleine stam. De groei is wel heel traag. De palm in mijn tuin is nog een zaailing.

Zie: http://plantdelights.com/Catalog/Fall/Detail/sabal_x_texensis_brazoria_01741.html voor een groter exemplaar.

Herkomst: Verenigde Staten

Vorsttolerantie: Goed (-18C)

Standplaats: Zon of halfschaduw

Aandachtspunten: De kroon kan makkelijk 4 meter breed worden. Houd hier rekening mee bij het aanplanten.

Winterbescherming: Geen


Sabal minor Mccurtain (dwergpalmetto)



Ook deze palm vindt zijn roots in de Verenigde Staten. De palm lijkt op de Sabal Texensis maar blijft kleiner en vormt vrijwel geen bovengrondse stam. Net als de Texensis is deze palm een trage groeier. Ik heb zelf geen ervaring met deze palm.

Herkomst: Verenigde Staten

Vorsttolerantie: Goed (-20C)

Standplaats: Zon of halfschaduw

Aandachtspunten: De palm heeft veel hitte nodig om goed te kunnen groeien. Het proberen waard in een zuidelijke stadstuin. Bij voorkeur in de zon plaatsen.

Rhapidophyllum Hystrix (naaldpalm)







De Rhapidophyllum hystrix is de meest winterharde palm ter wereld. De palm komt uit het zuidoosten van de Verenigde Staten. De struikachtige groei maakt de palm ideaal om toe te passen als onderbegroeiing.

Herkomst: Verenigde Staten

Vorsttolerantie: Goed (-20C)

Standplaats: Zon of halfschaduw (groeit het best in de halfschaduw)

Aandachtspunten: De palm heeft zeer scherpe naalden.

Winterbescherming: Geen



Chamaedorea Radicalis Arborescent























Deze uit Mexico afkomstige palm is heel sierlijk. Zijn dunne stam en het zachte vederblad geven hem een prachtige tropische uitstraling. Je kunt deze palm het beste aanplanten in een bosje met minimaal drie palmen.

Herkomst: Mexico

Vorsttolerantie: Redelijk (-12C, bladschade bij -7C)

Standplaats: Halfschaduw

Aandachtspunten: De bladeren kunnen niet goed tegen de felle middagzon. Geef de palm dus een plek in een schaduwrijke border.

Winterbescherming: De palm moet bij -5 of lager beschermd worden. Dit doe je door de palm in te pakken. Dat gaat heel makkelijk omdat de palm een dunne stam heeft en de bladeren erg flexibel zijn. Eerst wikkel ik vliesdoek om de palm, en daarna doe ik er een beschermhoes omheen. Bij aanhoudende vorst of bij temperaturen van -9 of lager moet je een warmtesnoer om de palm wikkelen (over het vliesdoek heen). De winterbescherming na de vorst zo snel mogelijk weer verwijderen om rotting te voorkomen. Bij mij heeft de palm al vier winters zonder problemen overleefd. De groei zit er inmiddels ook al goed in.


Butia Capitata (Geleipalm)
 
                                                                     



De Butia Capitata, ook bekend als de Geleipalm, komt van nature voor in het zuiden van Brazilië en Uruguay. De palm heeft blauwgrijs blad met een mooie krul. De dadels van de Butia Capitata zijn eetbaar en smaken zoet.

Herkomst: Brazilië, Uruguay

Vorsttolerantie: Redelijk (-12C)

Standplaats: Zon of halfschaduw

Aandachtspunten: Deze palm houdt niet van natte voeten in de winter. Het is daarom aan te bevelen de boom een afdakje te geven en de boom in te pakken bij vorst (-7 of lager). Bij strenge vorst bijverwarmen met een warmtekabel.


Jubaea Chilensis (Chileense wijnpalm/Chileense kokospalm)


Deze palm is familie van de kokospalm, alleen dan een stuk winterharder. Sterker nog, dit is op papier de meest winterharde vederpalm. De groei is wel heel erg traag. Koop dus altijd een groter exemplaar. Op latere leeftijd krijgt deze palm kleine eetbare kokosnoten.

Herkomst: Chili

Vorsttolerantie: Goed (-13C)

Standplaats: Volle zon

Aandachtspunten: Deze palm kan veel vorst verdragen, mits deze droog staat. De palm kan erg slecht tegen een combinatie van vorst en vocht.

Winterbescherming: Zorg in de winter voor een afdak. Inpakken en bijverwarmen bij temperaturen onder -10. Bij mij in de tuin is deze palm doodgegaan door onvoldoende bescherming tegen vocht.


Chamaerops Humilis (Europese dwergpalm)




                                                                           

Dit is een zeer fraaie palm die van oorsprong in Zuid-Europa voorkomt. Je ziet hem veelvuldig in de strandvakantieplaatsen langs de Middellandse Zee. De palm groeit in het begin struikachtig en maakt dan vaak meerdere stammen. Groeit redelijk snel en kan een hoogte van 6 meter bereiken. Op de eerste foto links zie je de palm in mijn tuin in 2016. Rechts zie je de palm in 2020. De laatste foto is een volwassen palm.

Herkomst: Italië, Frankrijk, Spanje, Portugal

Vorsttolerantie: Goed (-15C)

Standplaats: Volle zon

Aandachtspunten: De Palm groeit erg breed uit. Houd hiermee rekening bij het aanplanten. De palm heeft scherpe naalden.

Winterbescherming: Deze palm houdt niet van een combinatie van vorst en vocht. Dek de palm af bij aanhoudende nattigheid in combinatie met vorst.



Chamaerops Humilis Vulcano (Europese dwergpalm "vulcano")



Dit is een ondersoort van de eerdergenoemde Chamaerops Humilis. De palm groeit heel compact en struikachtig.

Herkomst: Italië

Vorsttolerantie: Goed (-15C)

Standplaats: Zon of halfschaduw

Aandachtspunten: Geen

Winterbescherming: Geen


Chamaerops Humilis Cerifera (Blauwe Europese dwergpalm)


Dit is een andere ondersoort van de Chamaerops Humilis. Het aparte aan deze palm is dat hij grijsblauwe bladeren heeft. Van nature komt deze palm in het Atlasgebergte in Marokko voor. 

Herkomst: Marokko

Vorsttolerantie: Goed (-15C)

Standplaats: Zon of halfschaduw

Aandachtspunten: De palm heeft scherpe naalden.

Winterbescherming: De palm houdt niet van een combinatie van vorst en vocht. Dek de palm af bij aanhoudende nattigheid in combinatie met vorst.



Waar te koop?

De Trachycarpus Fortunei en de gewone Chamaerops Humilis komen we regelmatig tegen bij reguliere tuincentra. Hier worden deze palmen vaak voor te hoge prijzen aangeboden. De kwaliteit is niet altijd goed en de grotere bomen hebben meestal veel te weinig wortels. Ook staan ze in veel gevallen in arme kleigrond. Hierdoor duurt het erg lang voordat de palm goed aanslaat in je tuin. De groei stagneert en de palm is dan ook minder winterhard. Hoewel de verleiding om een stevig exemplaar te kopen groot is, raad ik je daarom toch aan te kiezen voor wat kleinere palmen. Deze slaan veel sneller aan en kunnen dan in je tuin goed wortelen en doorgroeien.

Ook zien we in tuincentra vaak de Phoenix Canariensis en de Washingtonia Robusta. Deze palmen zijn in Nederland (met uitzondering van Zeeland) echt alleen in een pot te houden. Er zijn mensen die deze palmen met veel winterbescherming in de volle grond hebben staan, maar een strenge winter zullen deze palmen niet overleven. Daar komt bij dat deze palmen al snel te groot worden om te beschermen. 


Enkele adressen waar ik goede palmen heb gekocht:

MyPalmShop: www.mypalmshop.nl (breed assortiment, redelijke prijzen)

Canna-Banana: www.canna-banana.be (hebben vaak bijzondere soorten waaronder de Sabal Texensis, nette prijzen)

Kwekerij Van Dijke: www.bijzondere-tuinplanten.nl (op dit moment alleen kleinere palmen, prijzen zijn zeer schappelijk)

Tropical Centre: www.tropicalcentre.com (breed assortiment)

Brabantpalm: www.brabantpalm-webshop.nl (breed assortiment)

À l'ombre des Figuiers: www.achat-vente-palmiers.com (vooral interessant als je de Chamaedorea Radicalis Arborescent wilt bestellen, die heet op de website "Chamaedorea Radicalis (with trunk)".

Coldpalm: www.coldpalm.nl

Barteljo: www.barteljo.nl (Jubaea Chilensis)

1 opmerking: